MARIA BARRA GHALL-FRISK

Is-shana tas-sajf kienet qed taghmel taghha, u Maria gibdet siggu u harget barra ghall-frisk. M’ghandniex xi nghidu, kullmin kien ghaddej ma kienx ser jibqa sejjer minghajr ma jghid xi kelma maghha. U hemm kien jibqa sakemm ma tolqtux fil-laham il-haj b’xi wahda minn taghha.

‘X’deherlek fuq li qed ighidu fuq l-arcisqof Maria?’

‘u xi tridu jidhirli? Qed ighidu li ma jafx imexxi, hux? Mela dan qeghdin fi zmien il-kavallieri, ghandu jmexxi bil-glied u bl-ghajjat! Qieghed imexxi kif jaf hu, bl-ezempju. Hemm ara, pogga bil-qeghda ma min ikkritikah u bl-aktar mod civili tkellmu bejniethom. Bla mibgheda, bla kwistjonijiet, bla xejn.’

‘Kos veru Maria. Mhux li jaghmlu hekk il-ministri li ghandna..’

‘X’jaghmlu hekk. Dak kollox kif jaqblilhom jaghmlu. Fejn iridu, jhallsu bis-soldi, u lil min irridu jpaxxuh ighidu li trid thallashom tajjeb, ghax inkella jekk thallas bil-karawett, xadini jkollok. Hu minn Nini’..’

‘iva smajt. Imma ma jridx jaqta qalbu, tafx. Ara Joseph, mhux mix-xejn beda u ara llum fejn wasal.’

‘X’inti tghid, Loret! Joseph dejjem kellu r-rih inpoppa. L-ewwelnett tifel uniku.Ma kellu lil hadd minn hutu biex jikkompetilu ghall-platt, bl-attenzjoni tal-familja tieghu dejjem mixhuta fuqu. Imbaghad kellu lil Sant ta’qablu li fl-ahhar elezzjoni tieghu kien ga ressaq lill-partit lejn ir-rebha. Joseph rikeb il-mewga li ga kienet inbdiet minn Sant, u li tqawwiet aktar bis-simpatija li poplu jkollu ghal min tilef bil-biex. Mix-xejn sabih. Taf min beda mix-xejn, Loret xi wiehed bhalek li kkaparra bicca art tal-gvern, bena boathouse bla permess, gawdiha ghal snin shah u issa gejjin jaghtuk il-meter ta’l-eletriku. Ee ara, mela sejjer? Mela sarlek il-hin ghal xi seduta!’

‘u mhux veru, int Maria, qed ixxandru ma’l-erba jrjiehat. Fuq nota ohra, kont ghidtlek li cempluli mill-isptar biex indahhlu t-tifel ghall-operazzjoni?’

‘Ma kontx ghidtli li kienu tawh appuntament ghas-sena ddiehla?’

‘iva, hekk hu. Imma imbaghad kellimt lil wiehed ta’gewwa u ftit wara cempluli u qaluli biex indahhlu nhar it-Tnejn.’

‘Kos, x’kull wahda! Tghid ghalhekk lil Tereza cemplulha biex nghar it-Tnejn ma tidhol xejn ghax inqalalhom xi emergenza? Sewwa jghid Kola tieghi Malta Taghna Lkoll ghal min iridu. Ghal min mhux ta gewwa b’xiber imnieher jibqa.’

‘Ser ikolli mmur Maria ghax..’

‘Mur, mur. Jekk taghggel taf tilhaq lil Loretu ghax dak ukoll kellu jmur. Ara Lonza. Inxtehet daqsxejn hawn Lonz nghidu kelmtejn. It-tifla, it-tifla, X’minnha?’

‘It-tifla lahqet issa. Haditha ta’surgent. Talbet biex tigi l-ghassa tar-rahal biex tkun vicin il-post. Taf int, issa qed tibni u jekk ma zzommx ghajnejk fuq il-haddiema, jigru bik. Kull cans li jkolla taqbes qabza. Gieli marret sitt darbiet f’gurnata, ghax daqqa haga w daqqa ohra, dejjem jinqala.’

‘Tajjeb hekk. Mhux ta’b’xejn meta Kola mar jaghmel rapport l-ghassa dam saghtejn qabel ma gie lura.’

‘Le, le dak imma ghax ikolla l-qorti. Fejn taf kemm ifittxuha l-kbarat. Lila dejjem ikunu jridu.’

‘M’hemmx ghalfejn jahlu zmien ifittxuha, Lonz. Jekk jaqbzu qabza sal-post, nahseb mall-ewwel isibuha. Tghidliex li sejra int ukoll? Mur, mur. Sahha u hef a nice day.'

MARIA KMIENI FILGHODU

Kienet bil-kemm ghada harget mill-bieb ta’barra li Maria ma tigiex wicc imb wicc ma’ Zolla. Qiesa kienet qed tistennija tohrog.

‘L-ghodwa t-tajba Mari’. Eee, dik x’daqqa ghandek fuq rasek?’

‘Daqqa ta’hadida. X’tippretendi Zoll, mhux il-Labour hemm fil-gvern? Xi trida tkun! Kullhadd jistaqsini. Hbadt rasi il-bierah kif kont qed nithabat fil-mandra u mar id-dawl.’

‘Iva, ghax mar id-dawl il-bierah, hux? Intiex ser twahhal fil-gvern ukoll?

‘Jien naf li mhux it-tort tal-gvern. Dak intom kontu dejjem twahhlu fil-gvern jigri x’jigri.’

‘Dak ghax wikkejtuna b’power station tal-qamel..’

‘Le issa hekk le. Lanqas intom qatt ma ghidtu li kienet tal-qamel. Intom kontu tghidu biss li messa kienet tahdem bil-gass mhux biz-zejt. Zoll, kif qalli Kola it-tort hu ta’min suppost kien qed jaghmel il-maitenance. U hawn fejn hu t-tort tal-gvern ghax minflok qaghad tiela w niezel ic-Cina jiehu lil dak u lil iehor mieghu vaganza missu ra li tal-maitenance kienu qed jaghmlu xogholhom.’

‘ u ajma dan l-istorbju kollu ghax mar daqsxejn id-dawl!’

‘Xi daqsxejn mar id-dawl, Zoll. Kellna powerkazz shih. Madwar Malta u Ghawdex kollu. Irrovinali frigidaire ikel. Kollox kelli narmi.’

‘Imma ser jaghti kumpens lil min bata xi hsara,tafx. Ghandek tghid xi gvern hanin ghandna Maria.’

‘Le Zoll, mhux ser jaghti kumpens lil min bata xi hsara. Mhux hekk qal. Ser jaghti kumpens lil xi whud. Issa naraw kif ser jahdimha din. Tghid mhux xi erba li kienu qed icappcpu warajh jiehduh il-kumpens issa. U dik x’inhi, hemm. Sewwa, mela meta ried ihabbar li l-pitlor rahas 2 centezmi deher hu f’hafna stennija u fanfarri minn qabel biex jiehu l-proset. U imbaghad Malta fid-dlam ghal sieghat shah kellu jkun l-inginier biex ihabbat wiccu mal-gazzetti.’

‘U int kif jaghtik fastidju kollox! Hu jhares lejn x’inhu ta’gid ghall-pajjiz, Mari.’’

‘Hallina Zoll. Hu jhares lejn x’inhu ta’gid ghalih u ghal min ivvutalu. U dak kif ma tafux izommu ruhkom. Ghandek tghid bidwi jkun bidwi u jibqa bidwi jistghu jaghmluh ambaxxatur jew speaker.’

‘Ghal xiex qed tghid Mari’?’

‘Ghandek ragun ghax dawn l-affarijiet ma jitmawhomkomx fuq is-super one. Ma rajthomx, kemm wiehed u kemm l-iehor, ghax qeghdin bil-lijf jiggerrew barra qishom Kola tieghi wara li jkun ghamel gurnata jithabat fil-ghalqa.’

‘Iva, dan ghax kienu bix-xorts u mhux bil-glekk qed tghid hekk Mari’. Mela ma tarax lit-tabib taghna ukoll bix-xorts jaghmel il-vizti fis-sajf.’

‘X’ghandu x’jaqsam Zoll. It-tabib taghna pulit minn guf ommu, jixraqlu kollox – ukoll vas f’rasu jidher sew bih. Uhud ohra, meta jintelqu juru minn fejn gejjin. Hu minnek Zoll….’

‘Xi trid tghid biha Mari’? Mhux mill-istess rokna gejna?’

‘u hallina Zoll. Mur, mur ghax irrid immur nixtri x-xema, lampa u pitrolju ghal meta jerga jmur id-dawl. La x-xitan ried hekk.’

LURA Mill-AWSTRALJA

Kienet ila ma tidher. Ir-rahal ma kien xejn minghajrha. Ghalhekk meta Maria ta’Xkieli f’daqqa wahda fegget fit-triq kullhadd dar madwarha.

‘Dan xi gralkom qiskom qed taraw xi fantazma!’

‘Maria jahassra ilna gimghat shah ma narawk. X’sar minnek? Ahna hadna hsiebek.’

‘U fejn mortu b’raskom. Mhux kullhadd jiehu xi holidej. Morna wake and brake l-Ostralja. Iz-zija Dilor kienet ila tghidilna biex imorru sa hdejha u Kola tieghi ghamilli surpriz u irranga kollox hu.’

‘Mela qtajtha xewqtek fl-ahhar, Maria. Sa fl-ahhar sifirt,’ ibbuttjat Zolla.

‘Sa fl-ahhar xejn Zoll. Meta morna ghall-huni mu Ghawdex ma qaghdniex nghidu lilek.’

‘Iva ghadek gejja Mari’ hemm bzonn tiblani. U x’inti roza. Mela sibtu l-maltemp. Jew bqajtu gewwa?’

‘Le Zoll dawruna fuq li dawruna. Ma baqax post fejn ma haduniex.’

‘Mela l-Awstralja ddurha fi ftit gimghat. Hsibtha bhal Ghawdex fejn mortu ghal-honeymoon.’

‘Ara Zoll ghamlilna pjacir hallina daqsxejn ghax dawn il-hbieb ili hafna ma narhom. Mur,mur, imbaghad lilek inkellmek wahdek. Int kif inti Spir? Malta ghada taghna lkoll?’

‘Ma nafx Maria, ma nafx ghal xiex qed tghid.’

‘Ghandek tghid bqajtu l-istess hawn Malta. Ara l-Ostralja hadd ma jibza jitkellem u kullhadd ighid li jrid, bhali u bhal Defni. Dik ghada taqbad ma dak u ma l-iehor? Int xi tghid Kons.’

‘Jien ma tantx tinteressaani, Mari’ u jien qajla nifhem.’

‘Dan minn meta ma tifhimx Kons. Kemm kont izekzek meta l-Arriva kienet tigi minuta tard. Issa tliftu lsienkom. Issa kollox sew. Kollox mixi fuq ir-rubini. Ara Karmni. X’minnek Karm. It-tifla sabet xi wiehed jew.. Mistaghgbin kemm qed ikun hawn Cinizi. Isa Karm forsi ssib xortiha fl-ahhar, u ssir nanna. Ara xi hlew kieku jkolla xi wiehed iswed bhalek u b’ghajnejh imcarrta.’

‘Ghandek tghid xejn ma nbdilt Mari’. L-istess bqajt. Tista tmur l-Awstralja u tista tibqa hawn ghax kelma li hi kelma ma zzommiex fl-istonku.’

‘M’hawnx ghalik Karm. Maria ta’Xkieli Maria tibqa. Li ghanda tghidu tghidu. Mhix ser tbati bl-istonku. U mela bhas-sur Gann, ghandu flus kemm jesa gildu u hassejt ghalih rajtu lbierah. Is-sur Gann issa nxtehet ma tan-naha l-ohra ghax issa hekk jaqbel u hemm arah misthi, misthi ma jafx min ser isellimlu u min le. Maria ghaxja ta’lejla m’ghandiex imma m’ghanda ghalfejn tisthi minn hadd u li ghanda tghidu tghidu.  Sahha ghalikom tafux ghax tghidx kemm baqali x’naghmel. Sahha ghalik ukoll Spir u tinsiex tiehu l-pilloli ta’ l-istonku li ma tmurx taqbdek xi ulcra.’